10 april 2018
Discriminatie in Utrecht neemt toe, zo maakte Artikel 1 Midden Nederland pas bekend. StadspodiumUtrecht organiseert, samen met de Bibliotheek Utrecht, een serie gesprekken over uitsluiting en racisme in de stad, telkens volgens de werkwijze van ‘Over de streep’. Dit keer was het de beurt aan de bibliotheek in Zuilen.
Zich uitgesloten voelen vanwege hun geloof of afkomst, daar hadden de aanwezigen op het Pop-up gesprek in de Zuilense bibliotheek niet zoveel last van. Het multiculturele gezelschap dat zich op vrijdag 6 april mengde in het gesprek vond toch vooral dat het individu zelf bepaalde of hij of zij werd gediscrimineerd.
Slachtofferschap
Na de gesproken column van Ali Amghar gingen de 25 deelnemers aan de slag met de eerste stelling: ‘Ik heb discriminatie ervaren’. Bij die stelling koos niemand voor de ja-kant: de meesten stonden in het nee-vak en een paar mensen op de streep. Een opvallende uitkomst, aangezien de cijfers van Art. 1 Midden Nederland laten zien dat discriminatie juist toeneemt in Utrecht.
De gespreksleiders vroegen de deelnemers om uitleg, en daaruit bleek dat veel deelnemers discriminatie simpelweg niet toe willen laten. Een jongeman vertelde: ‘Als je niet open staat voor discriminatie, dan kun je niet gediscrimineerd worden’, en een oudere heer, die als gastarbeider naar Nederland was gekomen, liet weten geen ervaring te hebben met uitsluiting op grond van zijn afkomst: ‘Als je in Nederland bent moet je gewoon hard werken, harder dan een autochtoon. Discriminatie is er altijd, dat zal altijd zo blijven, daar kun je niets aan doen.’
Een andere man vond dat stagiairs die niet aangenomen worden zelf uitstralen dat ze niet gekozen willen worden: ‘Discriminatie hangt heel erg af van slachtofferschap, daar geloof ik in’, liet hij weten. Een van de andere aanwezigen ging hier tegenin: ‘In tijden van crisis gaan werkgevers eerder voor Jan dan voor Achmed.’
Keuze
Bij het behandelen van de tweede stelling – ‘gekleurde Utrechters doen zelf te weinig om te integreren in de Utrechtse samenleving’ – raakten de gemoederen verhit en zijn de aanwezigen bijna gelijk verdeeld over het nee-vak en het ja-vak. De oudere man vindt dat je thuis mag doen wat je wilt, zolang je in de maatschappij je gedraagt als een Nederlander. Weer een ander zei dat de Nederlandse taal machtig zijn toch wel een vereiste is, wat door iemand anders werd tegengesproken: ‘Je hebt ook Nederlanders die niet kunnen lezen of schrijven’. Een jonge vrouw probeerde nog de gulden middenweg ‘Als je je kunt redden is het ook goed’.
De emoties laaiden op toen iemand van mening was dat het zwaaien met de vlag van het land van herkomst na bijvoorbeeld een gewonnen voetbalwedstrijd écht niet kon, of het hebben van twee paspoorten. Men zou een duidelijke keuze moeten maken: je bent Nederlander, of niet. Aanwezigen gaven te kennen hierin soms geen keuze te hebben, omdat sommige landen het opgeven van de nationaliteit niet accepteren. Sommigen betwijfelden ook of dat zou helpen: ‘Ook al doe je je tweede paspoort weg, en hou je op met je vlag te zwaaien, je moet altijd beter je best doen dan een autochtone Nederlander.’
Assertiviteitscursus
Aan het begin van de avond zei niemand discriminatie te ervaren, maar over de oplossingen ervoor kon iedereen meepraten. Respect hebben voor elkaar, discriminatie bespreekbaar maken en een assertiviteitscursus voor mensen die zich gediscrimineerd voelen werden genoemd.
‘Het merendeel van de aanwezigen voelt zich niet gediscrimineerd,’ was aan het eind van de avond de conclusie van Medine Akdeniz, ‘discriminatie is dan ook een breed begrip. Maar of je nou gediscrimineerd wordt of het gevoel hebt dat je gediscrimineerd wordt, negeren is geen optie, want dan kan het later in veelvoud terugkomen. Beter is om erover praten, samen.’
Voorafgaand en na afloop van het pop-up gesprek wordt informatie gedeeld via bibliotheekutrecht.nl/kennisdossier. De resultaten van de pop-up gesprekken worden besproken tijdens het Podiumgesprek ‘Een streep door discriminatie’ op 11 april. Aanmelden voor dat gesprek kan hier.